Evlenecek eşi seçmek cüz-i irade midir?
BildirSoru
Lütfen bu sorunun neden bildirilmesi gerektiğini düşündüğünüzü kısaca açıklayın.
Kişinin evleneceği kişiyi seçmesi cüz-i iradesiyle midir ?
Şimdi üye Ol
Aşağıdaki butona tıklayarak sitemize ücretsiz üye olabilirsiniz, aklınıza takılan soruları sorabilir ve sohbet edebilirsiniz.
Cevap ( 1 )
Lütfen bu cevabın neden bildirilmesi gerektiğini düşündüğünüzü kısaca açıklayın.
Kıymetli Kardeşim…
Evlilik Kader mi? Sorunuzun cevabını vermeden bazı kavramların anlamlarını bilmemiz gerekir;
BİRİNCİSİ EZEL;
Başlangıçsız zaman, zihnen başlangıcı düşünülemeyen süre, varlığın geçmişte sonsuzca devam etmesi, Allah’ın herşeyi ve bütün (geçmiş,şimdi ve gelecek)zamanları kuşatan sonsuz İlmi anlamına gelir.(1)
İKİNCİSİ KADER VE İLİM ;
ALLAH CELLE CELALUHU’nun sonsuz ve ötesinde olacak olay ve hadiseleri zaman ve yerini, nasıl ve ne zaman olacaklarsa onların tamamını “EZELDE”(tanımını yukarıda anlattık) bilip o şekilde sınırlaması ve takdir ermesidir. Bu durumda “Kader” ALLAH CELLE CELALUHU’nun “İLİM”(tanımı aşağıda anlatılacak) sıfatını ilgilendirir.
“Herşeyi yaratıp ona bir nizam veren ve mahlukatın mukadderatını belirleyen ALLAH yüceler yücesidir”(Furkan/2.ayet)
İlim(bilgi) maluma(bilinen) tabidir; Yani ALLAH CELLE CELALUHU böyle yazdığı için, biz yapmıyoruz. ALLAH CELLE CELALUHU böyle yapacağımızı bildiği için yazmıştır.
Somut bir misal verelim; bir kişi bir tren raylarının kenarında oturmuş doğayı seyrediyor; o arada elinde bi defter ve kağıt var, trenin raydan çıktığını görüp, elinde ki kağıda bu trenin kaza yapacağını yazmış. Neticede kaza gerçekleşmiş. Şimdi bu kişi kağıda yazdığı için mi kaza oldu veyahut daha önce görüp bildiği için kağıta kaza olacağını yazmış. Tabikide her akıl sahibi kişi ikinci seçeneği seçecektir.
Neticede ;ilim(bilgi) maluma(bilinene) tabidir. Misalleri istediğimiz kadar çoğalta biliriz.)
Misal ; kişi yaptığı olayları(zina etnesi,intihar etmesi, birini öldürmesi vs.) “ALLAH CELLE CELALUHU kaderimde böyle yazdı benim seçimim değildir” görüşünü savunamaz. Bunu kabul etsek şayet, kısas ve cezalardan oluşan şer’i hükümlerin önünü kapatmış oluruz buda mümkün değildir.(2)
ÜÇÜNCÜSÜ CÜZ-İ İRADE;
Kelamda (akaid) irade iki kısma ayrılır;
1.Kulli irade(Cenabı hakkın istemesi),
2.Cüz’i irade (kul’un istemesi).
Kullarda ki cüz’i irade akıl ve düşünce kabileyetine göre şekillenir.
>Said-i nürsi hazretleri cüz-i iradeyi şu şekilde tanımlar;
İrade-i cüz’iye , gerçekten zayıftır, bir emr-i itibarîdir.(;gerçekte var olmadığı halde var sayılan iş). Fakat Cenâb-ı Hak ve Hakîm-i Mutlak, o zayıf, cüz’î iradeyi(ALLAH tarafından çok az irade serbestliği), irade-i külliyesinin(ALLAH’ın herşeyi kuşatan iradesi) taallûkuna(bağlanmasına) bir şart-ı âdi(çok basit bir şart) yapmıştır. Yani, mânen der: “Ey kulum, ihtiyarınla hangi yolu istersen, seni o yolda götürürüm. Öyle ise mes’uliyet sana aittir.”(3)
Yani ; insan diler,ALLAH CELLE CELALUHU ‘da onun istediği doğrultusunda yaratır. Bunun sonucu olarak da, herkesin yaptığı iyilik kendi yararına, kötülük te kendi zararınadır.
KADER İKİ’YE AYRILIR;
BİRİNCİSİ;
Zorunlu(iztirari) kader ; Bu kader şeklinde hiçbir tesirimiz yok. Tamamen irademiz dışında yazılmış.
Misal;
Dünyaya geleceğimiz yer, annemiz, cinsiyetimiz, babamız, şeklimiz, kabiliyetlerimiz zorunlu olan kaderdir(izdirari). Bunlara kendimiz karar veremeyiz. Bu nevi kaderimizden dolayı mesuliyetimiz de yok. Birden bir kişinin hiçbir adım atmadan bir eş bulması veya bir iş sahibi olması vb. Bu durumda ki kişiler Varlık ile yoklukla imtihan edilmektedir.
İKİNCİSİ;
İrademize bağlı olan kader(ihtiyari); Biz neye karar vereceksek ve ne yapacaksak, Allah ezeli ilmiyle bilmiştir, ve öyle takdir etmiştir. Bir eş adayı bulmak için bizler bir arayış içine gireriz seçenekler arasında bi eş seçeriz ve ALLAH bize onu takdir eder.
Misal;
Kişi, zihninde evleneceği bir aday belirliyor ve bir arayışa giriyor. Allah da sizin istediğiniz vasıflara sahip birkaç kişiyi önünüze çıkarıyor. Siz de bunlardan birini iradenizle beğenip kabul ediyorsunuz. ALLAH CELLE CELALUHU eşinizin kim olduğunu ezelde takdir etmesi KaderALLAH CELLE CELALUHU’nun sonsuz ve ötesinde olacak olay ve hadiseleri zaman ve yerini,nasıl ve ne zaman olacaklarsa onların tamamını “EZEL’DE”bilip o şekilde sınırlaması ve takdir etmesidir.) fakat sizin iradenizle seçmeniz (cüz-i irade’nizle) seçmeniz sizin sorumluluğunuzdadır.
*NETİCEDE HER İKİSİDE KADERDİR*
Kaynak;
(1.fethul mecid s:140)
(2.Cevher-u tevhid 54 beyt, fethul mecid/s.264./Avnul mürid ala cevheretut tevhid/s:630-637)
(3.Sözler/630.Not; bazı kelimeler daha iyi anlaşılsın diye sade yazılmış ve bazı kavramların manası parantezde verilmiştir.)
SELAM VE DUA İLE