Cem-i Takdim ve Cem-i Tahir Şartları Nedir?
BildirSoru
Lütfen bu sorunun neden bildirilmesi gerektiğini düşündüğünüzü kısaca açıklayın.
Hocam Cem namazları ile ilgili sorum vardı. Şafii mezhebine göre Cem-i Takdim ve Cem-i tehir kılmanın şartları nelerdir?
Cevap ( 1 )
Lütfen bu cevabın neden bildirilmesi gerektiğini düşündüğünüzü kısaca açıklayın.
Değerli kardeşim;
Cem-İ Takdim Ve Cem-İ Te`hir
Tabi cem yapmak için seferi olmak lazım. Seferi kime denir başka bir soru da öğrenebilirsiniz. Şimdi cem sorunuza gelelim. Öğle veya ikindi namazını birleştirerek birinci veya ikinci vakitte kılmak caizdir. ( İkindi namazım öğle vaktinde öğle namazı ile birlikte kılmaya cem-i takdim; öğle namazını ikindi vaktinde ikindi namazı ile birlikte kılmaya cem-i te`hir denir.) Akşam ve yatsı na-mazını da, öğle ve ikindi namazı gibi uzun yolculukta bir arada kılmak caizdir. Keza bir kavle göre, kısa mesafeli yolculukda da iki namazı bir arada kılmak caizdir. Yolcu öğle vaktinde hareket halinde ise, öğle namazını geciktirerek ikindi namazının vaktinde kılması; öğle vaktinde istirahat halinde ise, ikindiyi öne alarak öğle vaktinde kılması daha faziletlidir. Vakit namazlarını öne alarak kılmanın üç şartı vardır:
1- Önce birinci vaktin namazını kılmaya başlamak. İki namazı
bir arada kılan kimse, birinci namazın bozulduğunu anlarsa, ikinci namaz da bozulmuş sayılır.
,2- Namazları bir arada kılmaya niyet etmek. Niyet, birinci namazı kılmaya başlarken söylenmelidir. En zahir kavle göre, niyeti namaz arasında söylemek caizdir.
3- İki namazın arasına uzun bir fasıla girmemelidir. Bir mazeret sebebiyle de olsa namazlar arasına uzun bir fasıla girerse, ikinci namaz kendi vaktinde kılınması lazımdır. Kısa fasılanın ise zararı olmaz. Fasılanın kısa veya uzun olması örf ile bilinir. En sahih kavle göre, teyemmümle namaz kılan kişi de namazlarını bir arada kılabilir. Suyu aramak gibi namazın maslahatı için araya hafif bir fasıla girerse zararı olmaz.
Bir kimse, namazını cem` eder de sonra, birinci namazın bir rüknünü terk ettiğini anlarsa, her iki namazı batıl olur ve ikisini bir arada iade etmesi lazımdır. İkinci namazın bir rüknünü terk etmiş ve araya uzun bir fasıla girmemişse, onu yeniden kılar. Fasıla uzun olursa namaz batıl olur ve cem` yapamaz. Şayet hangi namazın rüknünü terk ettiğini bilemezse, her bir namazı vaktinde eda etmesi lazımdır. Birinci namazı te`hir ederse, en sahih kavle göre niyet, tertip ve muvalata riayet etmesi vacib değildir. Vakit namazlarını geciktirerek kılarken birinci namazın vakti çıkmadan namazları bir arada kılmaya niyet etmek vacibtir. Bir arada kılmaya niyet etmeden namazını geciktiren günahkar olur ve namazı kazaya kalır. Namazları geciktirerek kılmada yolculuğun namazın sonuna kadar devam etmesi şarttır.
Namazı cem-i takdim ile kılan kişi, iki namaz arasında mukim olursa, artık cem` yapamaz. İkinci namazı kılmakta iken veya namazı bitirdikten sonra mukim olursa, en sahih kavle göre cem-i takdim geçerli sayılır. Namazları cem-i te`hir yaparak kılan kimse namazları bitirdikten sonra mukim olursa, namaza bir tesiri olmaz. Fakat daha ikinci namazı bitirmeden mukim olursa birinci namazı kaza sayılır.
Mukim olan kimsenin, yağmur sebebiyle ikindiyi öne alarak öğle namazı ile birlikte kılması caizdir. İmamın son kavline göre, yağmur sebebiyle namazları vaktinden te`hir ederek kılmak caiz değildir. Namazları cem-i takdim ile kılmak için yağmurun her iki namazın evvelinde mevcut olması şarttır. En sahih kavle göre yağmurun, birinci namazın selâmı esnasında olması şarttır. Eriyen kar ve dolunun hükmü de yağmurun hükmü gibidir.
Yağmur sebebiyle namazları öne alarak bir arada kılmak, en zahir kavle göre uzak camide cemaatle namaz kılan veya yağmurdan dolayı yolda eziyet gören kimseye mahsus bir ruhsattır.
Kaynak (Muğni-l Muhtaç)
Videoda da izleyebilirsiniz…
Selâm ve sevgilerimizle!